Zienswijze marktconsultatie tendercriteria IJmuiden-Ver alpha1

RVO deed de uitnodiging voor een marktconsultatie aangaande de tendercriteria voor het windturbinepark IJmuiden-Ver alpha1. Aangezien SEVON
streeft naar optimale bescherming van vleermuizen en hier ook met
haar kennis aan wil bijdragen, heeft SEVON vandaag met interesse kennis genomen van deze tender en een uitgebreide zienswijze ingestuurd. Tevens hebben wij te kennen gegeven open te staan voor een verdere uitwisseling van gedachten.

Zienswijze windturbines Haringvlietdam ingediend

Onderstaande zienswijze dienden we in iets gewijzigde vorm vandaag in per aangetekend schrijven en per email aan de Raad van de Gemeente Voorne aan Zee met in de bijlage de zienswijze van NHD.

Geachte Raadsleden,

Middels dit schrijven deelt Stichting Ecologisch Vleermuis Onderzoek Nederland (hierna SEVON) haar zienswijze aangaande de geplande opschaling van zes oudere windturbines naar twee nieuwe, grote windturbines aan en op de Haringvlietdam. We hebben de ter visie gelegde stukken ontwerp bestemmingsplan en bijbehorende bijlages nader bestudeerd.

Tevens hebben wij kennisgenomen van de zienswijze van Natuurvereniging Hollandse Delta (NHD). Wij kunnen ons geheel vinden in hun standpunten en daarmee onderschrijft SEVON deze dan ook volledig. Aangaande SEVON zich enkel statutair richt op de bescherming van vleermuizen, zal SEVON in dit traject (samen met NHD) de bescherming van vleermuizen en haar belangen behartigen.

Zoals in de zienswijze van de NHD te lezen is, zijn er vele hiaten in de onderbouwing van het ontwerp bestemmingsplan aangaande de negatieve effecten op de Staat van Instandhouding van vleermuizen. Daarmee is het duidelijk dat er verbodsbepalingen worden overtreden, waarin dan ook veel parallellen te trekken zijn met de uitspraak van de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State d.d. 21 april 2021, ECLI:NL:RVS:2021:853.

De rosse vleermuis staat op de rode lijst van bedreigde diersoorten en windturbines zijn een direct gevaar voor de gunstige staat van instandhouding van de populatie van deze soort. De plaatsing van turbines in gebieden met veel activiteit van rosse vleermuis zal de staat van instandhouding verder verslechteren, hetgeen in strijd is met de Wet natuurbescherming en de Habitatrichtlijn.

Goed geplaatste turbines, geen turbines danwel stilstaande turbines wanneer vleermuizen vliegen, zullen dit probleem voorkomen. De Haringvlietdam is een locatie van een ontzettend slechte plaatsing van turbines, gelet op de al verzamelde vleermuiswaarnemingen en de gedane inschattingen.

We vatten hieronder kort samen waardoor de inplanting van turbines op deze locatie tegen de Wet natuurbescherming is, alsmede de Habitatrichtlijn en een gevaar voor de gunstige staat van instandhouding (SvI) leidt.

Ecologische data is drie jaar geldig (bron: Nationale Databank Flora en Fauna, NDFF). De ecologische rapportage van Prinsen et al. (2021) is deels gebaseerd op data uit 2018. Deze rapportage laat zien dat er hoge activiteit op hoogte van onder meer Rosse vleermuis plaatsvindt. SEVON beaamd dat er terecht wordt geconcludeerd dat de turbines die nu al staan op de Haringvlietdam, en de opschaling met nieuwe turbines bij verwijdering van de oude, een negatieve invloed hebben op de staat van instandhouding van rosse vleermuizen op deze locatie.

Hierbij dient in het achterhoofd gehouden te worden dat Lintott et al (2016) duidelijk aantonen dat ecologisch onderzoek bij windturbines vaak lacunes kent en daarmee de effecten van plaatsing vaak te rooskleurig inschatten, mede door de aantrekking van insecten en daarop van vleermuizen naar windturbines. Ook Voigt et al (2021) laat zien dat middels akoestische monitoring maar een klein deel van de aanwezige vleermuizen (en afhankelijk van soorten) wordt waargenomen.

Vervolgens gebruikt Prinsen et al (2021) de 1% norm. Vleermuizen zijn langlevende soorten, waarbij zij net als andere vleermuissoorten één jong per jaar krijgen, waarbij waarschijnlijk (hier zijn geen studies naar gedaan) niet eens de helft van de jongen het eerste jaar overleeft. Hierdoor heeft niet- natuurlijke mortaliteit dan ook directe impact op de populatie, iets waar de 1% norm geen rekening mee houdt. Tevens houdt deze 1% norm geen rekening met de cumulatieve effecten van alle in Nederland al gebouwde en nog te bouwen windturbines op de sterfte van vleermuizen als gevolg van aanvaringen met turbines. Akerboom et al (2021) rekenen dit nog eens voor.

Saldering wordt vervolgens door Prinsen et al (2021) aangehaald om te laten zien dat de oude turbines meer slachtoffers zouden maken dan de nieuwe. Mogelijk is dat het geval, echter: de oude windturbines zijn nooit op basis van de Wet natuurbescherming danwel de Flora- en Faunawet vergund. Het kan dan ook niet gezien worden als winst dat de oude turbines verdwijnen en er nieuwe komen. De oude hadden er al niet moeten staan op een dergelijk belangrijke plaats voor vleermuizen. SEVON is van mening dat door het gebruik van “saldering” feiten feitelijk worden verdraaid waarmee het uitbreiden van turbinecapaciteit goed wordt gepraat. Er zal jaarlijks grote sterfte van vleermuizen optreden en dat brengt de gunstige Staat van Instandhouding in gevaar. Dit is tegen de Wet natuurbescherming en Habitatrichtlijn, mede gelet op de belangen die gediend kunnen worden.  

Wij hopen dat uw gemeenteraad ook van mening is dat vleermuizen de bescherming verdienen die ze genieten en dat uw raad besluit dat de oude turbines worden verwijderd en hiervoor geen nieuwe voor laten plaatsen zodat deze kwetsbare soortgroep van verdere achteruitgang wordt behoed en de achteruitgang wordt gestopt zodat er kan worden gewerkt aan het herstel van hun populaties.

Wij sluiten graag aan bij NHD haar zienswijze dat wij u primair verzoeken uw voorgenomen besluit te heroverwegen en af te zien van de oprichting van twee nieuwe windturbines. Desgewenst zou een nieuwe clustering van turbines elders op het eiland ontwikkeld kunnen worden.

Subsidiair verzoeken wij u met het voorgaande rekening te willen houden en in uw plannen c.q. besluiten te willen opnemen c.q. te verwerken.

Bijlage:                        Zienswijze van Natuurvereniging Hollandse Delta (NHD) op het ontwerp bestemmingsplan windturbines Haringvlietdam

Vragen van de Raad van State aangaande naisolatie

SEVON werd als organisatie uitgenodigd om ook te reageren op de door de Raad van State gestelde vragen via procedure genaamd ”Amicus curiae”. Wij waren daarin één van de externe ‘meedenkers’ over vleermuizen en spouwmuren naar aanleiding van een rechtszaak van de RUD Utrecht tegen naisolatiebedrijf Isosun op basis van de Natuurbeschermingswet over de mogelijke aanwezigheid van vleermuizen in spouwmuren.

Hierop hebben we gereageerd dat wij kennis hebben genomen van de antwoorden van de Zoogdiervereniging en de Vleermuizenwerkgroep Nederland (VLEN). Wij kunnen ons geheel vinden in hun standpunten en daarmee onderschrijft SEVON deze dan ook volledig. Door spouwmuurisolatie zijn vele kraamkolonies al gedood en hebben sommige gebouwbewonende soorten hierdoor een negatieve populatietrend.

Zoals in de antwoorden van de Zoogdiervereniging te lezen is, zijn niet alleen de compenserende maatregelen veelal niet bewezen effectief, maar heeft ook de toepassing van een endoscoop voor het kunnen uitsluiten van exemplaren of het uitsluiten van het gebruik van de spouw door vleermuizen een experimenteel karakter. Deze methode geeft tot op heden dan ook geen zekerheid. Daarmee is het dan ook niet zeker dat er geen verbodsbepalingen worden overtreden, waarin dan ook veel parallellen te trekken zijn met de uitspraak van de ABRvS 21 april 2021, ECLI:NL:RVS:2021:853.

Wij hopen dat vleermuizen de bescherming gaan genieten en verdienen zoals uw Afdeling heeft bevestigd in de uitspraak van de ABRvS 21 april 2021, ECLI:NL:RVS:2021:853, zodat, mede conform de Habitatrichtlijn, deze kwetsbare soortgroep van verdere achteruitgang wordt behoedt en de achteruitgang wordt gestopt zodat er kan worden gewerkt aan de herstel van hun populaties.

De brief waarnaar we verwijzen is op de website van de Zoogdierverenging hier te vinden.

Uitzending Pointer – Natuurcompensatie Sterrebos

SEVON bedankt Pointer voor het maken van een zeer gedegen item over het vaak niet werken van natuurcompensatie. Hopelijk draagt deze uitzending er aan bij dat dit beleid wordt aangepast. Momenteel is het nog dat de wet- en regelgeving zo is dat dergelijke plannen financieel positief uitpakken in plaats van een sterk negatieve prikkel krijgen. Hierdoor is en blijkt het economisch rendabeler om Natura2000- waardige natuur te kappen in plaats van te behouden en het plan iets te veranderen. De slag om de kap van het Sterrebos is verloren hopelijk is, mede met deze uitzending en aangepast beleid naar aanleiding daarvan de strijd gewonnen.

https://pointer.kro-ncrv.nl/is-een-oud-bos-te-vervangen-door-nieuwe-natuur

Vleermuizen en illegale naisolatiepraktijken

De gang van zaken rond naisolatie van woningen is al vele jaren een doorn in het oog van SEVON als het gaat om vleermuisbescherming. Tijdens een steekproef spraken vrijwilligers van SEVON “undercover” medewerkers van naisolatiebedrijven tijdens na-isolatiewerkzaamheden bij woonhuizen. Hieruit bleek geen enkele interesse te zijn in de (wettelijke) bescherming van vleermuizen.  Zij naisoleren  de spouw letterlijk vol zonder hierbij te letten op vleermuizen.

Wat het voor vleermuizen betekent, blijkt wel uit dit Nature today artikel van Erik Korsten. En dat dit enkel het topje van de ijsberg is, blijkt wel uit het artikel dat twee bestuursleden van SEVON schreven in De Levende Natuur. SEVON is dan ook blij dat de Regionale Uitvoeringsdienst (RUD) Utrecht het aandurfde in 2020 een boete uit te delen aan een na-isolatiebedrijf, wat resulteerde in een rechtszaak in eerste uitleg met deze uitspraak.

Volgens berichten in onder andere het Eindhovens Dagblad  (zie hieronder) heeft afgelopen woensdag een zaak gediend bij de Afdeling Bestuursrechtspraak van de Raad van State. Gelet op de berichtgeving, zal het niet een gemakkelijke uitspraak worden voor de ABRvS.

SEVON is echter vol vertrouwen dat ook in deze de ABRvS het Europees Natuurbeschermingsrecht te doen en laat gelden; vleermuisverblijfplaatsen zijn beschermd volgens de Europees en Nederlandse wetgeving, zoals zij ook in onze Nul op de Meter- zaak uitspraken.

Zoals SEVON ook bij de ABRvS al betoogden is het inzetten van gebiedsbrede inventarisaties de meest voor de hand liggende methode. Het zorgvuldig inspecteren van gebouwen is daarnaast een potentiële optie, waarbij voorkomen dient te worden dat (onbekwame) slagers hun eigen vlees gaan keuren. Het fysiek inspecteren van gebouwen is totaal iets anders dan het (kansloos) steken van een endoscoop in een boorgat voordat isolatiemateriaal de spouwmuur opvult met daarin stervende vleermuismoeders met hun baby’s alsook winterslapende vleermuizen waarbij er nauwelijks tot geen ontkomen aan is aan het expanserende schuim danwel plakkende korrels.

Afschuwelijk: geweld tijdens onruiming

SEVON maakt zich grote zorgen bij het zien van deze beelden en roept de politie op mensen op een veilige manier uit de boom te halen zonder geweld. Dit is echt niet OK! En zeker geen gepast geweld om iemand in het gezicht te slaan.

SEVON stuurt haar commentaar in op pre-SMP plan Provincie Utrecht

SEVON heeft op 7 februari haar reactie gestuurd op voor de inspraakronde ‘‘Natuurvriendelijk isoleren onder het pre-SMP” van de provincie
Utrecht

De reactie is opgebouwd in een inleiding, vragen van algemene aard, vragen van specifieke aard in reactie op tekst uit rapport en we besluiten met enkele voorstellen voor verbetering.

Het rapport vormt een onderbouwing van de door het college vast te stellen Beleidsregels Natuur en Landschap ten behoeve van pre-SMP. Beleidsregels staan op basis van de Awb niet open voor bezwaar of beroep. Vervolgens wordt per gemeente een generieke ontheffing verleend voor een
maximale periode van twee jaar. Het is onduidelijk hoeveel gemeentes die meedoen. Zij committeren zich daarmee aan een SMP aanpak. Deze aanpak, inclusief de bijbehorende randvoorwaarden wat betreft compensatie, staan vervolgens (nog) niet vast. Bij het proces Pre-SMP zijn vele andere provincies betrokken, welke ook hebben aangegeven de methodiek te willen
overnemen. Tijdens de inspraakronde werd het feit van interesse bij andere provincies ontkent; alhoewel er wel een beleidsmedewerker van Gelderland tijd had genomen om digitaal in te bellen en de inspraakronde mee te volgen.

SEVON ziet ook het nut om met name particulieren te ontzien zodat zij niet vastlopen in wet- en regelgeving. De invulling zoals voorgesteld kan echter negatieve effecten op de gunstige staat van instandhouding onvoldoende voorkomen. Het toch doorvoeren van een beleidsregel heeft daarmee
iets weg van een generiek pardon voor particulieren. Wanneer zowel vleermuizen alsook particulieren hier baadt bij hebben is dat een win-win, maar door de gevoerde handelswijze achten wij in dat dit in deze opzet niet het geval is.
We hebben in onze reactie op het plan ‘natuurvriendelijk isoleren’ een groot aantal vragen gesteld waarbij we er vanuit gaan een onderbouwde reactie te ontvangen.

Kap en verplanten grote bomen Sterrebos

SEVON betreurt het dat volgens de huidige beleidsregels het mogelijk is dergelijke bossen op oude standplaatsen te kappen. Door de extra compensatie en het verplanten van grote bomen is de deal die VDL/NEDCAR en De Groene Sporenwolf (DGS) hebben gesloten een verbetering ten opzichte van het eerdere vastgestelde compensatieplan door de provincie Limburg.

De zaak in de Bodemprocedure waarop SEVON was ingestap (verlenging kapvenster) in het geheel dat speelde op 13 januari jl. was klein. De Voorlopige Voorziening die we hadden aangevraagd was dubbel met die van DGS; maar bleek in de zittingszaal niet betaald te zijn. Bij nader inzien scheelde dit 360 euro legekosten (en daardoor werden we niet ontvankelijk verklaard). Dit maakte vooraf en achteraf, geen verschil omdat er al een voorlopige voorziening liep.

Een succesvolle juridische strijd voeren onder de de crisis- en herstelwet met daarbij ook nog drie verschillende peilers over twee jaar (besluit vaststellen PiP, afgeven kapvergunning en ontheffing Wnb) blijkt geen gemakkelijke opgave te zijn. Een handboek “valkuilen voor een succesvolle procesgang voor natuurorganisaties” zou een welkome aanvulling zijn op de al stijle leercurve om een kans te maken om dergelijke zaken tegen een bateljon aan advocaten, juristen en deskundigen tot een goed einde te brengen. Een bestuursrechtadvocaat die wil en kan strijden (ivm geen tegenstrijdige belangen van hun kantoor) tegen een provincie bleek begin december al niet meer te vinden te zijn. Goedkoop zijn advocaten niet.

Het Sterrebos, een oudbos dat er al 100-den jaren staat en haar “compensatiegebied”. Klik op de foto voor het origineel, deze foto is rechtenvrij; de eigenaar is anoniem.

55 bomen uit het Sterrebos (van 40cm diameter op borsthoogte (dbh )worden in ieder geval nog gered en zullen nog iets van bos vormen in het natuurcompensa. Klik op de foto voor het origineel, deze foto is rechtenvrij; de eigenaar is anoniem.

Meer info vanuit VDL:
https://www.vdlgroep.com/nl/nieuws/vdl-nedcar-en-de-groene-sporenwolf-sluiten-akkoord-over-natuurcompensatie

De analyse van DGS en haar afwegingen https://www.groenesporenwolf.nl/2022/02/08/achtergrond-en-afwegingen-schikking/